NÜFUS HUKUKU NEDİR ?

Nüfus davaları ile ilgili tüm yazılarımıza hemen aşağıda bu kategoriden ulaşabilirsiniz. Ancak onun öncesinde nüfus davaları hakkında kısa bir bilgi isterseniz bu yazıyı okuyunuz.Nüfus kaydında kişiler hakkında birçok bilgi yer almaktadır. Bazen bunların hatalı olması, bazen de kişinin haklı bir sebebi bulunması sebebiyle bu bilgiler değiştirilebilmektedir. Bunun yolu da nüfus davalarıdır.

Nüfus davaları arasında en sık karşılaşılanlardan birisi isim değiştirme davasıdır. Kişiler haklı bir sebebe dayanarak isim değiştirebilir.

Uygulamada en çok karşılaşılan isim değiştirme sebepleri kişinin iş ve sosyal hayatını olumsuz etkileyecek bir isme sahip olması, isminin gülünç olması ya da uzun bir süredir çevresinde farklı bir isimle tanınıyor olmasıdır. İsim değiştirme için dava açılmalı ve davada haklı bir sebep ileri sunulmalıdır. Mahkemenin olumlu kararının ardından da yapılması gereken bir takım hukuki işlemler vardır. İsim değiştirme davasının avukat aracılığıyla açılması müvekkilin zaman kaybetmemesini ve olası hataların engellenmesini sağlamaktadır.Dava yoluyla soyadını da değiştirmek mümkündür. Soyadı değişikliği de isim değiştirme gibidir. Haklı bir sebep bulunması ve bunun mahkemede kanıtlanması halinde soyadı değiştirilebilmektedir. Soyadı değiştirme davasının boşanma sonrası çocuğun soyadını değiştirmek için açılması da mümkündür. Ayrıca kadınların kızlık soyadını kullanmak istedikleri takdirde bu davayı açması gerekmektedir.Ülkemizde kişinin doğum tarihinin nüfus kayıtlarına yanlış kaydedilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu durumdaki kişiler yaş değiştirmek için yaş büyütme ve küçültme davası açmalıdır. Ancak bu dava keyfi olarak açılamaz, yalnızca kişinin doğum tarihinin yanlış kaydedilmesi nedeniyle açılabilir. Yaş tespiti amaçlı kemik testi uygulaması da bu davalarda karşılaşılan bir husustur.Nüfus kaydında yer alan doğum yerinin yanlış kaydedilmesi halinde bunun düzeltilmesi de dava ile mümkün olmaktadır. Kişinin evde doğması ya da hastane kayıtlarının yanlış olması gibi hallerde doğum yerinin değiştirilmesi davası gündeme gelebilmektedir. Doğum belgesindeki tarihi ile nüfus kayıtlarındaki tarih uyuşuyorsa bu dava açılamaz.Nüfus kayıtlarındaki din, medeni hal, cinsiyet gibi birçok unsur da nüfus kaydı düzeltme davalarının konusunu oluşturabilmektedir. Nüfus davalarında avukatlardan danışma hizmeti almak ve davayı avukat aracılığı ile takip etmek hem davanın süresini kısaltmakta hem de olumlu sonuç alma olasılığını artırmaktadır.

GAİPLİK KARARI

Gaiplik kararı, Türk Medeni Kanunu’nun 32. maddesinde yer alan şartlar ile kişinin gaip halde bulunmasının mahkemece saptanmasını ifade eder. Bu saptamayı mahkemeden, hakları bu kararın alınmasına bağlı olan kişiler talep edebilir.

1.GAİP NE DEMEKTİR ?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 32. maddesinde gaiplik kararı düzenlenmiştir. Bu madde hükmüne göre gaip kavramı şunu ifade etmektedir:Kişinin ölüm tehlikesi içinde bulunarak kaybolması hali veya kişiden uzun süreden beri haber alınamama hali varsa ve kişinin öldüğüne dair kuvvetli olasılık bulunuyorsa, bu kişi gaip kabul edilir. Bu kişinin gaipliğine karar verilebilmesi için, ölüm riski içinde kaybolmuş olduğu durumda kayboluş tarihinin üzerinden en az 1 sene geçmiş olması; uzun süre haber almama durumunda da son haber alınmasının üzerinden en az 5 sene geçmiş olması şartı vardır.

DİKKAT: Hakları gaipliğe karar verilmesine bağlı olan kişiler, mahkemeden bu kararı isterken hukuki anlamda etkin dayanaklarla bunu ileri sürmelidir. Sürecin doğru yönetilmesi bu noktada ciddi önem arz etmektedir. Bu nedenle, İstanbul ve çevresinde gaiplik hukukuna ilişkin uyuşmazlıklar karşısında İstanbul avukatına, Ankara ve çevresinde söz konusu olabilecek gaiplik hukukuna ilişkin problemlerde ise Ankara avukatına danışmakta fayda vardır.

2. GAİPLİK KARARI ŞARTLARI

Gaiplik kararı, hakkında karar alınan kişi ve bu kararın alınmasını talep eden diğer kişiler için ciddi birtakım sonuçlar doğurur. Bu kararın alınabilmesi için kanunda öngörülmüş şartlar söz konusudur. Bu şartlar sağlanmadan ilgili karar verilemez. Belirtilen şartlar, yukarıda da bahsedildiği gibi TMK 32. maddede düzenlenmiştir.

Kişinin ölüm tehlikesi içerisinde kaybolmuş olması veya kendisinden uzun süredir haber alınamıyor olması gerekir.
Ölüm tehlikesi içerisinde kayboluşun üzerinden 1 yıl, uzun süredir haber alınamama durumunda son haber almanın üzerinden 5 yıl geçmiş olması gerekir.
Kişinin ölümü hakkında kuvvetli olasılık bulunması gerekir.
Kararın verilmesi yönünde yetkili ve görevli mahkemeden talepte bulunulması gerekir.

Kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş olması durumunda, ölüm neticesini doğurabilecek bir olay yaşamış olması ve sonrasında kendisinden haber alınamıyor olması gerekir. Örnek olarak bir teknenin batması ve daha sonrasında kişiden haber alınamaması durumunda ölüm tehlikesi içinde kaybolduğu nedeniyle 1 yıldır haber alınamaması nedeniyle hakkında gaiplik kararı alınabilir. Burada ölümün mutlak olma durumu varsa kişi gaip olmayacak, ölüm karinesi ile direkt ölü kabul edilecektir. Gaiplik için ölüme muhtemel gözle bakılacak bir durum olmalıdır.

Kişiden 5 yıldan beridir haber alınamaması halinde kişinin nerede olduğu bilinmemekle birlikte 5 yıldan beridir de bu kişi bulunamamıştır. Örneğin bir kimsenin çalışmak için Almanya’ya gitmesi ve daha sonrasında bu kişiden uzun süre boyunca haber alınamaması halinde gaiplik kararı verilebilir.

3.GAİPLİK KARARI NASIL ALINIR ?

Gaiplik kararı verilebilmesi için yukarıda sayılan şartların varlığı halinde mahkemeden talepte bulunulması gerekir. Talep olmadan bu karar verilemez. Bu konu 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 32. maddesinde düzenlenmiştir.

Bunun için dilekçe ile mahkemeye başvurulması şarttır. Aşağıda hangi mahkemeye ne şekilde başvurulması gerektiği anlatılmıştır.

Mahkemeye başvurulmasının ardından mahkeme, hakkında gaiplik kararı verilecek kişilere dair bilgi vermesi için, bu konuda bilgi sahibi olabilecek kişileri çağırarak dinler. Bu çağırma, ilan yolu ile yapılır. İlanlar, ilk ilanın yapılmasının ardından en az 6 aylık sürelerle yapılır. İkinci ilanın ardından ayrıca beklenilmesine gerek yoktur, direkt gaipliğe karar verilebilir.

4.BOŞANMA VE EVLİLİĞİN FESHİNDE GAİPİLK KARARI

Gaiplik kararının alınmasının pek çok sonuçları vardır. Bu sonuçlardan birinin de evliliğin feshi veya boşanma olup olamayacağı hususu önem arz etmektedir.

Önemle belirtmek gerekir ki bu kararın ardından, gaip olan kişinin eşinin medeni durumu değişmeyecektir. Yani, hakkında gaiplik kararı olan kişi kendiliğinden boşanmış olmaz ya da evliliğin feshi gerçekleşmez.

Kararının mahkemece verilmesinin ardından, evliliğin feshine karar verilebilir. Bunun için talep olması gerekir. Evliliğin feshi, gaiplik istemiyle birlikte sulh hukuk mahkemesinden talep edilebileceği gibi gaiplik istemiyle beraber olmaksızın aile mahkemesinden de talep edilebilir.

Kişinin, evliliğin feshine karar verilmediği müddetçe yeniden evlenmesi mümkün değildir. Çünkü kişi hukuken hala evlidir. Evliliğin feshi, mahkemenin yazı işleri müdürleri aracılığı ile 10 gün içerisinde ilçe nüfus müdürlüğüne gönderdiği belgeye dayanarak istenir.

EVLİLİK DIŞI DOĞAN ÇOCUKLARIN DAVALARI

Çocuk ile baba arasındaki soy bağı, üç farklı yolla kurulabilir: ana ile evlilik, tanıma, mahkeme kararı. Çocuk evlilik içinde doğmuşsa zaten ananın kocası, çocuğun babası olarak tescil edilir. Çocuk evlilik dışında doğmuşsa başlangıçta babası ile soy bağı kurulmaz. Evlilik dışında doğan çocuğun babası ile soy bağı ilişkisinin kurulması için tanınması ya da mahkeme kararı (babalık davası açılması) gerekir.Tanıma, babanın evlilik dışı çocuğun kendi çocuğu olduğunu resmen kabul etmesidir. Evlilik dışı doğan çocuğun baba tarafından tanınması halinde, çocuk ile baba arasında soy bağı ilişkisi kurulur. Buna bağlı bütün hukuki sonuçlar da ortaya çıkar.Baba çocuğu tanımaktan kaçınırsa ana ya da çocuk tarafından babalık davası açılmalıdır. Bu davadan alınacak olumlu hüküm ile davalı, çocuğun babası olarak tescil edilir.