CEZA HUKUKU NEDİR ?
Ceza hukuku ile ilgili tüm yazılarımıza hemen aşağıda bu kategoriden ulaşabilirsiniz. Ancak onun öncesinde ceza hukuku hakkında kısa bir bilgi isterseniz bu yazıyı okuyunuz.Ceza hukuku, ortaya çıkabilecek sonuçlar itibarıyla oldukça hassas bir hukuk dalıdır. Ceza davalarının sonucunda hapis cezası gibi ağır bir sonuç ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle ceza davaları, mutlaka bir ceza avukatı aracılığıyla yürütülmelidir.Ceza hukuku her ne kadar toplumda korkutucu bir etkiye sahip olsa da amacı toplumun huzur ve güvenini sağlamaktır. Toplum yaşamının karmaşıklaşması, farklı suç tiplerinin ortaya çıkması ile birlikte herkes bir suçun mağduru ya da suçun şüphelisi olabilmektedir. Böyle bir durumda başvurulacak hukuki yollar mevcuttur. Dava yoluyla suçun mağduru olanlar haklarını talep edip suçlunun cezalandırılmasını isteyebilirken, suçun şüphelileri de kendilerini savunarak hapis cezası ya da adli para cezası gibi olumsuz sonuçlardan kurtulabilmektedir.
Ağır sonuçları ortaya çıkarabilmesi sebebi ile ceza davalarında iddia ve savunmaların doğru ve eksiksiz şekilde yapılması büyük önem arz etmektedir. Ayrıca ceza davalarındaki teknik detaylar dava sonucunu etkileyebilmektedir. Bireylerin iddia ve savunmalarını hukuk bürolarıyla birlikte hazırlaması olumsuz sonuçların ortaya çıkmaması açısından önemlidir.
Ceza hukuku çok geniş bir alanı kapsamaktadır. Hayatın her alanında çeşitli suçlar ortaya çıkabileceği için ceza hukuku da hayatın her alanını ilgilendiren konularda düzenlemeler yapmıştır. Adam öldürme, adam yaralama, cinsel suçlar, şantaj, tehdit, hırsızlık, dolandırıcılık, özel hayatın gizliliğini ihlal ve belgede sahtecilik ceza hukukunun konusu kapsamında olan ve hayatın akışı içerisinde sıkça karşılaşılan suçlardan birkaçıdır. Beklenmedik bir anda bu suçların mağduru olunabilir ya da bu suçları işlediği iddiasıyla kişiler hakkında ceza davası açılabilir. Bu noktada hukuk, ceza davası yoluyla adaleti sağlamayı hedefler. Adaletli bir sonucun ortaya çıkması için de hem suçun mağdurunun iddialarında hem de suçun şüphelisinin savunmalarında özenli davranması gerekir. Bunun için de ceza hukukunda bilgi sahibi olmak ve teknik detayları bilmek gerekir. Hukuk alanında çalışmayan kişilerin bu derece ceza hukuku bilgisine sahip olması beklenemeyeceğinden ceza avukatları insanlara daha doğru iddia ve savunma hazırlamaları için yardım edebilir.
HAKARET DAVALARI
Hakaret ceza davası, küçük düşürücü sözlere maruz kalan kişiler tarafından Cumhuriyet savcılıklarına yahut kolluk birimlerine yapılan sözlü veya yazılı şikayet ile başlatılan soruşturma sonucu açılır.Hakaret suçu, şikayete tabi suçlar arasında olduğundan, ilk etapta hakaret suçu mağdurunun yetkili makamlara şikayette bulunması gerekmektedir. Mağdurun konu hakkında bir şikayetinin bulunmaması halinde soruşturma başlatılamamaktadır.Şikayet, mağdurun bulunduğu yerdeki Cumhuriyet savcılıklarına yahut en yakın kolluk birimlerine yapılmaktadır. Şikayet başvurusu dilekçe ile yapılmaktadır. Dilekçenin şekli yapısı ve bulunması gereken hususlara ilişkin detaylı bilgi “hakaret suçu şikayet dilekçesi” yazısında yer almaktadır.Hakaret suçuna maruz kalan kişi, failin ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içerisinde şikayette bulunmaktadır. Bu sürenin dolması halinde yeniden şikayette bulunmak mümkün olmamaktadır.Yapılan şikayet hakkında yeterli deli ve açık şüphe bulunması halinde soruşturma süreci başlatılmaktadır. Soruşturma aşamasının sonunda savcılık tarafından hazırlanan iddianame mahkemeye sunulmaktadır. Mahkeme tarafından, iddianamenin kabulü ile ceza davası açılmaktadır.Hakaret davası, olayın gerçekleştiği yerdeki Asliye Ceza Mahkemesinde açılmaktadır.
1. HAKARET CEZA DAVASINDA UZLAŞMA :
Hakaret ceza davasında uzlaşma prosedürü zorunlu olarak uygulanmaktadır.Uzlaşma, hakaret suçuna ilişkin açılan dosyada tarafların uzman bir uzlaştırmacı tarafından bir araya getirilerek mağdurun zararının giderilmesine ve failin cezasının indirilmesine olanak sağlayan kurumdur.Hakaret ceza davasında mağdurun şikayeti üzerine dava açılmadan önce dosya ilk olarak uzlaştırma bürosuna gönderilir. Hakaret davasında uzlaşma yoluna gitmek dava şartı olduğu için tarafların dava açmadan önce bu yolu tüketmiş olması zorunludur. Hakaret dosyasına atanan uzlaştırmacı, dosyanın taraflarına uzlaşma teklifinde bulunur. Tarafların bu teklifi kabul etmek için 3 gün süresi vardır. Bu süre içerisinde açık bir biçimde teklifi kabul ettiğini iletmeyen taraf, teklifi reddetmiş sayılır. Tarafların uzlaşma teklifini kabul etmemesi halinde uzlaştırma bürosu dosyayı yetkili mahkeme olan Asliye Ceza Mahkemesine gönderir. Mahkemeye gönderilen dosyada artık yargılama yani ceza davası aşaması başlamış olur. DİKKAT: 1 Haziran 2024 tarihinde yürürlüğe girecek olan 8. Yargı Paketi ile, hakaret davasında tarafların öncelikle uzlaşma hükümlerine başvurma zorunluluğu ortadan kalkacaktır.
2.HAKARET NASIL İSPAT EDİLİR ?
Hakaret, mağdurun şikayeti, tanık beyanları, video kayıtları, ses kayıtları, kamera görüntüleri, sosyal medya hesap bilgileri, hakareti gösteren ekran görüntüleri, telefon ve sms kayıtları ile ispat edilir.
3.HAKARET DAVASI NASIL SONUÇLANIR ?
Hakaret davası 2 farklı şekilde sonuçlanır. Bu sonuçlardan biri sanığın ceza alması yani suçlu bulunması, bir diğeri ise sanığın suçsuz bulunmasıdır.Hakaret davası sonunda sanığın suçlu bulunması halinde hakim, sanığın 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılmasına karar verir. Hapis cezasının miktarı, kanundaki sınırlar çerçevesinde sanığın pişmanlığına, suçun işleniş biçimine, suçun işlendiği araçlara göre hakim tarafından belirlenir. Adli para cezasının miktarı, sanığın gerçekleştirdiği eylemlerin gün olarak karşılığının tespit edilmesi ile belirlenir. Adli para cezasının gün karşılığı 5-730 gün arasında olmak zorundadır. Bu gün sayısı, failin ekonomik durumuna göre 20-100 TL arası bir ücret ile çarpılır böylelikle adli para cezası tespit edilir. Hakaret davası sonunda sanığın suçlu bulunmaması halinde sanık ilgili dosyadan beraat etmiş olur. Bu durumda sanık hakkında hapis cezasına veya adli para cezasına hükmolunamaz, sanık hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Mahkeme tarafından verilen kararların yanlış olduğunu düşünen kişiler, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvurarak kararın yeniden gözden geçirilmesini talep edebilirler. Belirli süreler içinde bu yollara başvurulmaması yahut bu yolların tüketilmesi halinde mahkeme kararı kesinleşmiş kabul edilir.
4.HAKARET DAVASI NE KADAR SÜRER ?
Hakaret davası, 9 ay ila 15 ay arasında sürer. Ancak bu süre, suç şüphesi içeren olayın detaylarına, davanın görüldüğü mahkemenin yoğunluğuna, toplanacak delillerin miktarına, ek sürelere göre değişiklik göstermektedir.
5.HAKARET DAVASI AVUKAT ÜCRETİ VE DAVA MASRAFLARI
Hakaret davası avukat ücreti, 2024 yılı itibarıyla asgari olarak 17.900,00 TL’dir. Bu ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde yer alan en düşük ücret olup müvekkil ve avukat arasında yapılacak görüşme ve imzalanacak sözleşme ile bu tutardan daha fazla bir ücret kararlaştırılabilir. Hakaret davası dava masrafları 2024 yılı itibarı ila ortalama 3.500 – 4.000 TL arasındadır.
6. HAKARET DAVASINDA ZAMANAŞIMI
Hakaret davasında dava zamanaşımı süresi, suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıldır. Ceza zamanaşımı süresi, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıldır.Dava zamanaşımı süresinin dolması ile sanığın gerçekleştirdiği hakaret eylemi nedeniyle kendisine dava açılamaz, hakkında yargılama yapılamaz. Ceza zamanaşımı süresinin dolması halinde ise sanık hakkında dava açılsa dahi hükmolunan ceza infaz edilemez, sanık ceza alsa dahi cezaevine girmez.
HAKARET TAZMİNAT DAVASI NASIL AÇILIR ?
Hakaret tazminat davası, ceza davasından ayrı olarak, mağdurun yerleşim yerindeki asliye hukuk mahkemesine sunulan dilekçe ile açılır. Hakaret tazminat davasının açılabileceği süre, mağdur tarafından hakaret içeren sözcüklerin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her halde 10 yıldır.Bu davanın açılabilmesi için öncelikle mağdurun maruz kaldığı hakaret sözcükleri nedeniyle uğradığı zararını, yaşadığı üzüntüyü, elem ve keder anlatan yazılı bir dilekçe hazırlanmalıdır. Ardından, dava harçlarının da yatırılmalı ve dilekçe, yetkili mahkemenin bulunduğu adliye sarayındaki ön büroya teslim edilmelidir. E-imza sahibi olan vatandaşlar, UYAP Vatandaş Portal üzerinden yapacakları başvuru ile de dava açma imkanına sahiptir.
